Çanakkale Türküsü, Türk milletinin kahramanlık destanı olarak tarihe geçen Çanakkale Savaşı’nın duygusal bir yankısıdır. Bu türkü, hem savaşın acılarını hem de milletin fedakârlığını yüreklere nakşetmiştir. Anadolu’nun farklı köşelerinden Çanakkale’ye gidip şehit düşen gençlerin anısına yakılan bu ağıt, bir ulusun direnişini ve zaferini müzikle ölümsüzleştirmiştir.
Türkünün Doğuşu
1915’te, Çanakkale Boğazı’nda Osmanlı ordusu, İtilaf Devletleri’nin modern ve güçlü donanmalarına karşı büyük bir savunma sergiledi. Mehmetçik, vatanını korumak adına hiçbir fedakârlıktan kaçınmadı ve her türlü zorluğa rağmen direndi. Çanakkale Türküsü, bu direnişin sembollerinden biri oldu. Çeşitli rivayetlere göre, bu türkü, Çanakkale Savaşı’na katılan ve orada şehit düşen gençler için anneler, eşler ve sevgililer tarafından yakılmış ağıtlardan derlenmiştir.
Özellikle türküde geçen “Of gençliğim eyvah” ifadesi, savaşın ne denli ağır bir bedel ödettiğini gözler önüne serer. Henüz çocuk yaşta savaşa gönderilen binlerce gencin hikâyesini, bu ezgi aracılığıyla duyumsamak mümkündür.
Türkünün Derlenmesi ve Yaygınlaşması
Çanakkale Türküsü, derlenmiş bir halk türküsüdür. Farklı yörelerde çeşitli varyasyonları bulunan türkü, 20. yüzyılın ikinci yarısında TRT tarafından düzenlenerek kayıtlara geçirilmiştir. Bugün bu türkü, hem Türkiye’de hem de uluslararası alanda Çanakkale Savaşı’nın duygusal bir anıtı olarak dinlenmektedir.
Çanakkale Türküsü’nün Sözleri
Çanakkale içinde vurdular beni
Ölmeden mezara koydular beni
Of gençliğim eyvah
Çanakkale içinde aynalı çarşı
Ana ben gidiyorum düşmana karşı
Of gençliğim eyvah
Çanakkale içinde bir uzun selvi
Kimimiz nişanlı, kimimiz evli
Of gençliğim eyvah
Çanakkale üstünü duman bürüdü
On üçüncü fırka harbe yürüdü
Of gençliğim eyvah
Çanakkale içinde bir dolu testi
Analar babalar umudu kesti
Of gençliğim eyvah
Türkünün Anlamı
Bu türkü, her bir dizesiyle savaşın acımasız yüzünü, gençlerin feda ettiği hayatları ve geride kalanların yaşadığı derin üzüntüyü anlatır. Aynalı çarşı, Çanakkale’nin sembolik bir mekanı olarak türkünün sözlerinde yer alır ve savaşa giden askerlerin geride bıraktığı sevdiklerini simgeler.
Türk milletinin hafızasında derin bir yer edinen Çanakkale Türküsü, sadece bir müzik eseri değil, aynı zamanda bir anıttır. Her dinleyişte, Mehmetçiğin kahramanlığını ve savaşın derin acılarını yeniden hissettiren bu türkü, Çanakkale Zaferi’nin manevi mirasını taşımaya devam etmektedir.